Rozproszone Źródła Energii i emisje CO2 – na jakim etapie są sieci dystrybucyjne?
26 września 2025
W Utiligize mamy wyjątkową możliwość uzyskiwania unikalnych i cennych informacji na temat tego, co dzieje się wokół sieci elektrycznych i zielonej transformacji.
Dzięki danym, które udostępniają nam nasi klienci, oraz analizom, które prowadzimy, zgromadziliśmy liczby dotyczące historycznego i przyszłego udziału rozproszonych źródeł energii (DER), sytuacji wokół turbin wiatrowych oraz emisji związanych z działaniem sieci elektrycznych.
W całej Danii dane od wybranych operatorów systemów dystrybucyjnych (DSO) jasno pokazują tempo zielonej transformacji: pojazdy elektryczne, baterie, instalacje fotowoltaiczne i pompy ciepła mnożą się szybciej niż kiedykolwiek. W szczególności liczba pojazdów elektrycznych wzrosła ogromnie, podobnie jak pojemność podłączonych baterii. Choć całkowita pojemność jest nadal skromna, tempo wzrostu jest znaczące, bo sygnalizuje przyszłość, w której pojemność sieci będzie musiała się zwiększyć, by sprostać społeczeństwu neutralnemu węglowo, albo konieczne będzie zastosowanie innych rozwiązań, takich jak elastyczność, by utrzymać stabilność sieci.
To dopiero początek. Prognozy Duńskiej Agencji Energetycznej pokazują, że fala elektryfikacji będzie nadal rosnąć. Pojazdy elektryczne, instalacje fotowoltaiczne oraz pompy ciepła odegrają kluczową rolę w napędzaniu zielonej transformacji. Te prognozy to jedno z wielu źródeł danych, które wykorzystujemy do tworzenia scenariuszy dla naszych klientów, dostarczając precyzyjne szacunki co do czasu, miejsca i skali wzrostu obciążenia, co przekłada się na potrzeby modernizacji i inwestycji.
Te inwestycje są kluczowe, aby źródła DER mogły zostać podłączone do sieci i uwolnić cały potencjał zielonej transformacji.
I tutaj tkwi wyzwanie tej dynamicznej ewolucji:
Operatorzy systemów dystrybucyjnych nie tylko muszą radzić sobie z techniczną złożonością planowania na elektryfikowaną przyszłość; muszą to robić przy ograniczonych zasobach ludzkich. Każdy nowy punkt ładowania pojazdu elektrycznego, bateria czy pompa ciepła wymaga oceny i zatwierdzenia. Pomnóż to przez tysiące i tradycyjny ręczny proces szybko staje się wąskim gardłem dla zielonej transformacji.
Zaległości w przyłączaniu wielu przedsiębiorstw ciągle rosną, a niezadowoleni klienci muszą czekać miesiącami, a nawet latami na uzyskanie zgody na przyłączenie. Sieci mogą być albo umożliwiającym, albo hamującym czynnikiem zielonej transformacji, a decyzje podejmowane przez przedsiębiorstwa dzisiaj zadecydują, po której stronie znajdą się w przyszłości.
Podczas gdy wiele źródeł DER pokazuje dynamiczny i pozytywny rozwój, sytuacja w zakresie turbin wiatrowych jest znacznie mniej optymistyczna.
W ciągu ostatnich 12 miesięcy wybrani duńscy operatorzy systemów dystrybucyjnych odnotowali brak wzrostu mocy turbin wiatrowych.
Dlaczego wiatr odstaje od innych źródeł DER?
Projekty turbin wiatrowych muszą przejść złożony proces zatwierdzeń, w który zaangażowanych jest wiele urzędów, wymagane są analizy środowiskowe, istnieją ograniczenia dotyczące zagospodarowania terenu i dozwolenia sieciowe. Do tego dochodzą nadchodzące wybory samorządowe zimą 2025 roku, które skłaniają deweloperów i lokalnych polityków do wstrzymania projektów rozwoju wiatru, by nie zrazić lokalnych społeczności.
Dodatkowo ostatnie publiczne aukcje na duże morskie farmy wiatrowe miały niekorzystne warunki:
- Brak dotacji
- 20% obowiązkowego udziału państwa
- 30-letnia struktura płatności oparta na nieaktualnych założeniach
Czy operatorzy sieci mają tylko pozytywny wpływ na redukcję emisji w społeczeństwie?
Poprzednie fragmenty pokazują, jak umożliwiają integrację coraz większej liczby zdekarbonizowanych technologii w społeczeństwie. Jednak wiąże się to z pewnymi emisjami, które jednak można optymalizować i minimalizować. Operatorzy sieci nie wytwarzają energii elektrycznej, więc nie podlegają bezpośrednio głównym celom redukcji emisji. Mimo to ponoszą społeczną odpowiedzialność za ograniczanie emisji CO₂ związanych ze swoją działalnością. Skąd pochodzą te emisje?- Zakres 1: Nie dotyczy, ponieważ DSO nie produkują towarów.
- Zakres 2: Zużycie energii na własne potrzeby (elektryczność, ogrzewanie).
- Zakres 3: Emisje pośrednie, stanowiące największą część:
- Straty w sieci: Obecnie główny czynnik emisji, które mają maleć wraz z dekarbonizacją miksu energetycznego.
- Reinwestycje: Wymiana starzejących się zasobów, aby utrzymać działanie sieci.
- Nowe inwestycje: Rozbudowa sieci pod kątem elektryfikacji i źródeł odnawialnych. Ten udział będzie rosnąć, ale pozostanie mniejszy niż reinwestycje.
- Operacje: Działania takie jak wizyty kontrolne, naprawy i wymiana sprzętu.
Jak mogą operatorzy systemów dystrybucyjnych zmniejszyć te emisje?
- Emisje z zakresu 2, wybierając dostawców energii neutralnych węglowo.
- Zmniejszyć straty w sieci poprzez wzmacnianie silnie obciążonych zasobów (straty rosną kwadratowo wraz z obciążeniem).
- Ograniczyć emisje związane z inwestycjami, zaopatrując się w sprzęt od producentów niskoemisyjnych (np. urządzenia bez SF₆).
- Równoważyć nieuniknione emisje poprzez certyfikaty CO₂.